4. Rol van de ouders.

Wanneer kinderen niet al te extreem reageren, kunnen ouders hun kinderen helpen om redelijk ongeschonden uit het echtscheidingsproces te komen. Gemiddeld duurt het zo’n één tot twee jaar voor kinderen de nieuwe situatie als normaal accepteren.

Wat kunnen ouders doen om hun kinderen te helpen:

Leren begrijpen van de echtscheiding

Kinderen vanaf twee jaar moeten leren begrijpen wat een echtscheiding inhoudt. Simpel gezegd komt het er op neer dat de kinderen moeten weten wat er gaat veranderen en op welke manier de veranderingen gaan plaatsvinden. Daarnaast moeten kinderen weten dat, ondanks de scheiding van de ouders, de zorg en de liefde voor de kinderen blijft bestaan. In de eerste periode van de scheiding zullen, met name jonge kinderen, voortdurend op zoek zijn naar bevestiging van de liefde van de ouders en naar alles wat te maken heeft met de echtscheiding. Door herhaling van de feiten rond de echtscheiding leren kinderen begrijpen wat er gebeurt en wordt voorkomen dat kinderen angstige fantasieën krijgen.

Leren onttrekken

Kinderen moeten de kans krijgen zich te ontrekken aan de problemen rond de echtscheiding om te voorkomen dat ze overbelast raken. Voor de kinderen is het belangrijk dat hun oude leventje buitenshuis (school, vriendjes, sport e.d.) gewoon doorgaat. Ouders moeten hun kinderen helpen en stimuleren om de draad weer op te pakken. Met name oudere kinderen zijn vaak bezorgd om hun ouders. Ook oudere kinderen mogen niet extra belast worden met de problemen en de taken van de ouders. Zij hebben het recht om kind te zijn.

Leren van het omgaan met verlies

Kinderen hebben verdriet van de scheiding. Ze verliezen door de scheiding de basis van het oude vertrouwde gezin en in de meeste gevallen de dagelijkse aanwezigheid van de vader. Het helpt kinderen om te gaan met dit verlies wanneer hun verdriet erkend en gerespecteerd wordt door beide ouders. Wanneer kinderen de kans krijgen om te rouwen, krijgt het verlies na verloop van tijd de juiste plaats in het leven van de kinderen en kunnen zij zich verder normaal ontwikkelen.

Leren van het omgaan met boosheid en woede

Naast het verdriet zijn kinderen ook vaak boos. Immers kinderen hebben de scheiding van de ouders niet gewild. Vooral kinderen in de leeftijdsgroep van negen tot en met twaalf jaar hebben te kampen met gevoelens van boosheid en woede. Ouders moeten naast respect voor de gevoelens van boosheid de kinderen helpen de woede te reguleren en te relativeren. Ook hier geldt dat wanneer kinderen goed door de periode van boosheid en woede komen, de echtscheiding een goede plek in het leven van de kinderen krijgt.

Helpen bij het verwerken van schuldgevoelens

Jonge kinderen tot en met zes jaar hebben vaak het gevoel dat zij schuldig zijn aan de echtscheiding. Dit schuldgevoel ontstaat doordat kinderen in deze leeftijdsgroep de scheiding nog maar moeilijk kunnen begrijpen. Kinderen van deze leeftijd voelen zich vaak het centrum van het heelal, wat wil zeggen dat ze zich min of meer verantwoordelijk voelen voor alles wat om hen heen gebeurt. Voor deze kinderen is het dus belangrijk dat de ouders eindeloos uitleggen en herhalen dat kinderen nooit de schuld zijn van de echtscheiding.

Helpen bij de acceptatie van het permanente karakter van de echtscheiding

Veel kinderen fantaseren over de hereniging van de ouders. Kinderen vanaf een jaar of negen zullen soms daadwerkelijk pogingen ondernemen om de ouders weer bij elkaar te brengen. Het is de taak van de ouders om de kinderen te laten inzien dat de scheiding permanent is en dat de kinderen daaraan niets meer kunnen veranderen. Pas dan kunnen de kinderen de realiteit van de echtscheiding accepteren.

Tips en adviezen bij de opvoeding rond de echtscheiding

• Probeer ondanks je eigen emoties open te staan voor de emoties van de kinderen en daar op in te spelen.
• Geef kinderen de kans om over hun gevoelens te praten.
• Praat niet voortdurend over de scheiding met de kinderen. Gedreven door bezorgdheid willen ouders soms te vaak en te veel over de echtscheiding praten, waardoor kinderen zich niet kunnen onttrekken. Wanneer een kind naar omstandigheden redelijk functioneert, is één keer per week (eventueel op een afgesproken tijdstip) in alle rust uitgebreid praten over de echtscheiding voldoende.
• Kinderen zouden geen kinderen zijn wanneer ze geen misbruik zouden maken van de echtscheidingssituatie. Kinderen zullen dus proberen hun grenzen te verleggen. Van groot belang is om de opvoedingsregels v.w.b. bedtijden, snoepen, televisie kijken enz. te handhaven. Eenmaal door kinderen verworven vrijheden tijdens de chaotische echtscheidingsperiode zijn niet makkelijk terug te draaien.
• Ook tijdens de echtscheiding blijven de ouders de baas (hiërarchie) . Zij bepalen wat wel en niet mag.
• Zorg dat de kinderen niet de kans krijgen om de ouders tegen elkaar uit te spelen.
• Gebruik de kinderen niet als postbode om boodschappen over te brengen naar de andere ouder.